Samen voor meer kwaliteit en veiligheid
Gluren bij de buren
In interne audits voelen aandachtsfunctionarissen kwaliteit en veiligheid hun buren stevig aan de tand. Wat gaat er goed, wat kan er beter en wat mag absoluut niet? Interne audits waarin medewerkers van woningen en dagbestedingslocaties elkaar een bezoek brengen om de zorg te verbeteren. Dat is in een notendop ‘gluren bij de buren’.
“Het leuke van zo’n audit is dat je echt nieuwsgierig mag zijn. We trekken letterlijk de kastjes open en kijken wat daarachter zit”, vertelt Jacqueline Mous enthousiast. Zij ging, net als meer van haar collega’s op woningen en dagbestedingslocaties, in 2022 als aandachtsfunctionaris kwaliteit en veiligheid aan de slag.
Intrinsiek betrokken
Jacqueline: “Aandacht voor kwaliteit en veiligheid vind ik heel belangrijk. Dat is goed voor de dagelijkse zorg en helpt ook mee bij de grote externe audit die in Kempenhaeghe wordt afgenomen door Qualicor. Drie keer per jaar nemen we daarom een audit bij elkaar af op woningen en dagbestedingslocaties. De drie auditrondes zorgen ervoor dat alle woningen aandacht blijven houden voor kwaliteit en veiligheid. In de eerste auditronde van afgelopen zomer stonden voor onze audit vanuit de zorgwoning aan de Zwaluwstraat infectiepreventie en medicatieveiligheid op de agenda.”
Aandachtspunten
“We krijgen als aandachtsfunctionarissen vooraf tips waar we tijdens een bezoek extra goed op moeten letten. Met z’n tweeën zijn we vervolgens op audit gegaan. De één keek goed en stelde vragen en de ander noteerde. De bevindingen zijn vervolgens gedeeld met het team waar we op bezoek gingen. Zoiets zorgt ervoor dat het team meer bezig blijft met kwaliteit en veiligheid en daarin echt kan verbeteren. Het werkt ook door in je eigen professionaliteit. Je gaat door het gluren bij de buren met meer aandacht kijken naar je eigen werk. Want als aandachtfunctionaris ben voor je eigen woning ook echt een ambassadeur op dit thema. Ik denk dat dat heel goed is en vind dat erg leuk”, zegt Jacqueline tot besluit.
De vragen die bij een audit spelen, zijn niet altijd ‘spannend’. Soms kunnen ze heel eenvoudig zijn:
· Hangt er overal handhygiëne?
· Heeft die prullenbak voetbediening?
· Wat doe jij met medicatie die achterblijft?
· Zit medicatie achter slot en grendel?
· Hoe maak je zoiets eigenlijk schoon?
Blijven verbeteren is het credo
In het voorjaar van 2022 werd door Qualicor Europe bij Kempenhaeghe een externe audit uitgevoerd. Vanwege corona was de audit, die in 2021 had zullen plaatsvinden, een jaar uitgesteld. Externe auditors keken naar drie hoofdcriteria: voortdurende kwaliteitsverbetering, veilige zorg en persoonsgebonden zorg met oog voor de behoeften en wensen van de patiënt/cliënt.
Kwaliteitsfunctionaris Monique Nillesen van Kempenhaeghe legt uit dat er verandering heeft plaatsgevonden. “Waar in het verleden alleen de processen werden beoordeeld, is het nu de bedoeling om te komen tot een cyclus van continue verbetering. Dus kijken naar wat doen we goed, wat kan er beter, en hoe komen we daar.” Overal in de organisatie gingen mensen enthousiast aan de slag met hun eigen aandachtsgebied.
Bingo
Binnen het Centrum voor Epilepsiewoonzorg werden begin 2022 tijdens de ‘Qualicor-actieweken’ kwaliteitsnormen onder de aandacht van de collega’s gebracht. Alle vijftig teams onderzochten hoe ver zij waren met de kwaliteit van zorg. Via een bingospel konden zij dit op een ludieke manier zichtbaar maken. Voormalig directiesecretaris Tanja van Dun had hierin een voortrekkersrol. “Medewerkers laten dagelijks de kwaliteit in de werkprocessen zien, maar zijn zich daar niet altijd van bewust. Zo’n externe audit vraagt om een goede voorbereiding. We wilden de teams inspireren. Het competitie-element verhoogde de betrokkenheid”, aldus Tanja.
Winnaars
De bevindingen en ervaringen van de teams én bewoners werden in de vorm van vlogs, blogs of foto’s ingestuurd naar een jury, bestaande uit directeur Antwan van Ooijen en twee ervaringsdeskundigen. Driemaal werd een team als winnaar verrast met een cadeaubon. Zij mochten met team en de cliënten gaan eten bij restaurant De Broeders.
Status verlengd
Al in april 2022 werd duidelijk dat de accreditatiestatus van Kempenhaeghe werd verlengd. “Opsteker was dat we complimenten kregen voor de mate waarin we tegemoetkomen aan de behoeften en wensen van de bewoners, mede door het organiseren van vele activiteiten”, aldus Monique. “En een van de aandachtspunten is de gestructureerde aanpak van risicomanagement. We doen het goed, maar het is niet goed gedocumenteerd. Daar gaan we uiteraard mee aan de slag.”
In november 2023 wordt de langdurige zorg als geheel geaccrediteerd. Ter voorbereiding hierop startte in het najaar 2022 ‘Gluren bij de buren’. Aandachtsfunctionarissen uit de teams onderzoeken bij teams op andere locaties in hoeverre zij voldoen aan de normen die worden ge-audit. Van elkaar leren staat hierbij centraal.
Integraal onderdeel
Monique besluit: “Kwaliteit en alles eromheen is niet iets wat ‘erbij’ komt. Het moet integraal onderdeel zijn van het dagelijkse werk. Je moet je altijd afvragen of het beter kan voor de bewoner, jezelf of Kempenhaeghe. Met die mindset ben je continue aan het verbeteren en kun je als expertisecentrum pas echt de zorg bieden die bij een expertisecentrum hoort.”
Column ervaringsdeskundige Roland van BuroMEGA
Unaniem verschil
Juist vanwege een aantal specifieke beperkingen bij mij is het achteraf gezien een uitstekende beslissing gebleken om begeleid te gaan wonen. Zou die begeleiding er niet zijn geweest, dan zou ik vroeg of laat hopeloos ‘vast’ zijn komen zitten! Met name op het gebied van structuur aanbrengen aan de dag, het overzien van alle dagelijkse taken die niet uit te stellen zijn en de financiën zou het hoofd boven water houden ondoenlijk zijn. Wekelijks wordt duidelijk aangetoond dat begeleiding wel degelijk een toegevoegde waarde heeft hierbij. Desalniettemin is het inmiddels mijn ervaring dat de manier waarop vorm wordt gegeven aan deze taak door de begeleiding van groot belang is! Het heeft duidelijk een opbouwende óf afbrekende uitwerking die ik nu zal toelichten.
Als het gaat om de eerdergenoemde onderdelen waarbij ik dagelijks begeleiding krijg, maar op nog veel meer gebieden ben ik gebaat bij een duidelijk standpunt van de begeleiding. In het bijzonder een die door alle individuele personen te allen tijde wordt herhaald en die ook logisch uitgelegd kan worden, mocht daarnaar gevraagd worden. En juist dáár gaat het geregeld en bovendien in geval van belangrijke onderwerpen nogal eens, en naar mijn mening té vaak, verkeerd! Het heeft er de laatste tijd steeds vaker toe geleid dat de begeleiding zich om onduidelijkheid te voorkomen onthield van een standpunt en verwees naar een ander persoon of onderdeel van Kempenheaghe. Op zich niks mis mee en wellicht een versnelling van het tot stand brengen van waarnaar gestreefd wordt, maar mijn vraag is wél waarom een unaniem standpunt zo moeilijk moet zijn.
Onderwerpen waar ik mee te maken heb en belangrijker nog een beslissing in moet nemen zijn onder andere voeding/een dieet, het aangaan van activiteiten buitenshuis en dagbesteding. Té vaak word ik bij gesprekken daarover benaderd door verschillende begeleiders die elk een ander standpunt innemen en voor verwarring zorgen. Graag zou ik hebben dat begeleiding als groep een unanieme uitleg geeft aan hoe het er tegenover staat. Het zou het nemen van een beslissing in voorkomende gevallen makkelijker maken en alle twijfel erover wegnemen. Bovendien zou het leiden tot het verhelpen van de beperkte structuur die dagelijks de kop op steekt, zoals gezegd.
Dus mijn verzoek dan wel advies aan iedere begeleider binnen Kempenhaeghe is dan ook: onderschat het belang van duidelijkheid in dagelijkse kwesties bij bewoners niet en zorg in voorkomende gevallen voor een gemeenschappelijk standpunt!
Van zorgplan naar ondersteuningsplan
Tweemaal per jaar wordt er voor iedere cliënt een zorgplan geschreven. Het is een wettelijke verplichting om de afspraken over de zorg voor een cliënt vast te leggen. Om de administratieve last voor de verpleegkundigen te verlichten, is het plan in 2022 op de schop genomen en heeft het de naam ondersteuningsplan gekregen.
Ria Noten is regieverpleegkundige op Kievithof. Ze vertelt dat het verbeterde ondersteuningsplan is ontwikkeld in 2022 en in januari 2023 is geactiveerd in het HiX elektronisch patiëntendossier. “We hebben het zorgplan aangepast zodat het gebruiksvriendelijker is en meer voldoet aan de wensen van persoonlijk begeleiders en regiebehandelaren. De persoonlijk begeleider van de cliënt maakt het plan; alle andere betrokkenen zoals de wettelijk vertegenwoordigers, medisch zorgverleners en activiteitenbegeleiders leveren hun bijdrage om tot een volledig beeld te komen.”
Volgens Ria geeft het ondersteuningsplan een goed beeld van de bewoner. “Het plan bevat onder andere persoonlijke doelen – bijvoorbeeld leren fietsen – en de manier waarop we dat gaan realiseren. Centraal staat hoe we het leven van de bewoner kunnen verrijken en de kwaliteit van leven verbeteren.”
Wensen
Bij de herziening van het plan wordt veel informatie automatisch opgehaald. Er is meer aandacht voor de wooncarrière van de cliënt. Voldoet de woonsituatie ook in de toekomst nog aan de zorgvraag? Ook is tegemoetgekomen aan de wensen van wettelijk vertegenwoordigers. Het weekprogramma van de cliënt, dat eerder uit het plan was gehaald, is weer terug. De dagbesteding vervult ook een belangrijke rol in de totstandkoming van het plan, zodat er gezamenlijk aan de doelen kan worden gewerkt. Wanneer een cliënt bijvoorbeeld met een tablet wil leren omgaan, kan dit door te videobellen met familie vanuit de woning, en door op de dagbesteding spelletjes te doen.
Ria: “Vanaf oktober hebben we alle persoonlijk begeleiders uitleg gegeven over het nieuwe systeem en de veranderingen. We hopen dat uiteindelijk iedereen de voordelen als een verbetering in het werkproces zal zien.”
Veilig Incident Melden (VIM) 2022
Incidenten melden en samen verbeteren
“Een belangrijk punt bleef in 2022 het analyseren van de gegevens van incidentmeldingen”, vertelt voorzitter VIM-commissie Saskia Winters. “Want, of het aantal meldingen stijgt of daalt, zegt an sich niet zoveel. We willen altijd weten wat daarachter zit.”
“Bij een sterk stijgend of dalend aantal meldingen, is er misschien op een andere manier aandacht gekomen voor het doen van meldingen binnen een team. Misschien is er een nieuwe medewerker die anders omgaat met de meldcultuur of een cliënt die ander gedrag laat zien waardoor de meldingen stijgen of dalen. Pas als we weten wat er achter de cijfers zit, vinden we de mogelijkheden om echt te verbeteren.”
Leren van incidenten
“Vorig jaar zijn we voor persoonlijk begeleiders en regiebehandelaren van het Centrum voor Epilepsiewoonzorg gestart met het beschikbaar maken van gegevens op cliëntniveau”, gaat Saskia verder. “Met business analisten hebben we een tool ontwikkeld die inzicht geeft in de data van twee van de in totaal veertien VIM-categorieën. Het gaat om cijfers rond ‘vallen’ en ‘ongewenst gedrag’ van de eigen cliënten van deze professionals. De persoonlijk begeleider kan dan met de regiebehandelaar zoeken naar manieren om zorg te verbeteren waardoor incidenten verminderen en het aantal VIM-meldingen mogelijk afneemt.
Veilig melden
Saskia: “Een punt waar we aan willen werken is het zoveel mogelijk wegnemen van ‘grijze gebieden’. Dit zijn de zaken waar vragen leven of ze wel of niet gemeld moeten worden. Is het bijvoorbeeld noodzakelijk om blijvend ongewenst gedrag dat tien keer op een dag voorkomt, in één melding te vangen of maak je er tien. We merken dat hoe medewerkers incidenten via het elektronisch patiëntendossier HiX moeten melden binnen het Centrum voor Epilepsiewoonzorg in ieder geval heel goed bekend is. We zien en horen dat we bij vragen snel gevonden worden en dat er een veilige meldcultuur wordt ervaren. Dat is fijn want zo kunnen we blijven leren van incidenten. Daarmee verbeteren we samen de kwaliteit en de veiligheid van de zorg.”
De klachtenonderzoekscommissie heeft twee klachten van Centrum voor Epilepsiewoonzorg onderzocht: De klachten zijn in december 2021 ingediend en in 2022 onderzocht. Beide klachten zijn ongegrond verklaard.
Kempenhaeghe is aangesloten bij de landelijke klachtencommissie voor onvrijwillige zorg en bij de geschillencommissies voor ziekenhuizen en gehandicaptenzorg.
Wet zorg en dwang
2022 stond met name in het teken van verdere implementatie van de Wet zorg en dwang in het elektronisch patiëntendossier (HiX) en het doorlopen van de eerste stappenplannen die horen bij maatregelen in het kader van deze wet.. Er zijn al enkele plannen die het gehele stappenplan doorlopen hebben (tot en met stap 5). Dit betekent dat er frequent en vanuit verschillende invalshoeken zorgvuldig gekeken is naar de betreffende onvrijwillige zorg die ingezet wordt.
Een puntsgewijze weergave van de acties uit 2022:
- Het Stappenplan Wzd wordt toegepast en er zijn al verschillende plannen die het einde van het stappenplan binnenkort bereiken of al bereikt hebben.
- De Wzd-functionarissen lezen (bijna) elke stap van het Wzd-plan mee en geven indien nodig feedback en tips.
- De input met betrekking tot de Wet zorg en dwang in het ondersteuningsplan is herzien en aangepast op basis van aanpassing van ons ondersteuningsplan in HiX.
- De Wzd-experts hebben in 2022 verschillende scholingen gegeven aan (nieuwe) persoonlijk begeleiders en teams met daarin o.a. aandacht voor bewustwording Wzd en de registratie van de Wzd in HiX.
- We blijven kritisch op de inzet van maatregelen en streven naar inzet van de minst ingrijpende maatregel.
- De input van een externe deskundige in stap 4 hebben we intern zelf vormgegeven door het opzetten van een poule met daarin onafhankelijke deskundigen Wzd. Dit geeft vaak een verfrissende blik op de al langer bestaande inzet van onvrijwillige zorg. Voor wat betreft specifieke problematiek bestaat er ook de mogelijkheid om een externe toetsing aan te vragen.
- In 2022 heeft er tweemaal een (verplichte) gegevensaanlevering aan de IGJ plaatsgevonden.
- In 2022 hebben de eerste locatiebezoeken van de Cliëntvertrouwenspersoon Wzd plaatsgevonden. Het streven is dat in 2023 alle Wzd-locaties minimaal éénmaal bezocht zijn.