Inclusie
Samen in de moestuin
Dagbestedingslocatie De Plaetse Kempenhaeghe nam begin 2022 het beheer van ‘de groentetuin van Constance’ bij de Strabrechtse Heide over. Een tuin in samenwerking met Staatsbosbeheer waarin deelnemers en een vrijwilligerscollectief samen zorgen voor de groei en bloei van groenten, fruit en bloemen. Aan het einde van het jaar blikten collega Ellie van de Loo en vrijwilliger Wil Lodewijks terug op een jaar werken in en met de moestuin.
Ellie: “Voor onze deelnemers alleen was het een te groot project en dus hebben we ons vooraf goed afgevraagd hoe we samen voor en met de deelnemers het werk in de tuin konden organiseren. Dat resulteerde in de oprichting van een vrijwilligerscollectief. Een pool van zeven vrijwilligers die er het afgelopen jaar met de deelnemers en collega’s voor heeft gezorgd dat de tuin er steeds prachtig bij bleef liggen. Financieel hebben we ervoor kunnen zorgen dat de moestuin budgetneutraal kan worden gedraaid.”
Dagelijks aandacht
Wil: “In de zomer, als alles groeit, vraagt een moestuin dagelijks om aandacht. Dit jaar zeker vanwege de droogte. Door de week zorgden deelnemers voor de plantjes door ze met gieters in geultjes water te geven. Maar ook in de weekenden moest er water naar de planten. Samen met de vrijwilligers zorgden we dan voor sproeidiensten. Elke maand voerden we ook een weekend groot onderhoud uit. We kwamen dan met het collectief vrijwilligers en de deelnemers bij elkaar en na een dag hard werken genoten we dan samen van het eten uit eigen tuin.”
Moestuin voor iedereen
Ellie: “Het was superleuk om te zien hoe de deelnemers en de vrijwilligers zich in de moestuin ontwikkelden. De een bleek bijvoorbeeld heel goed met kruiden terwijl een ander met de maaimachine ervoor zorgde dat de graspaden er ook keurig bij bleven liggen. Met hulp van het Vriendenfonds is de tuin rolstoelvriendelijk gemaakt en sommige deelnemers duwden met veel plezier een ander met zijn rolstoel de tuin in. We zagen hen daar zichtbaar van genieten. Dat deden ook anderen want we hebben bijvoorbeeld belevingsgericht kinderen van ’t Sandt in de moestuin mogen verwelkomen. Of producten van de moestuin zoals pompoenen werden gebruikt in de horeca van het Heidecafé of vonden hun weg naar kookstudio’s. Dus ook van buiten Kempenhaeghe was er aandacht. Zo vonden er maar liefst drie fotosessies plaats waaronder een voor trouwfoto’s. En afgelopen zomer haalden we met de moestuin zelfs het Eindhovens Dagblad.”
Volgend jaar weer en meer
Wil: “We zijn nu bezig met plannen voor het volgend jaar. Dan hebben we het niet alleen over de indeling van de tuin maar ook over een stukje inrichting. We missen bijvoorbeeld nog een centraal punt. Het liefst een zitje met een schaduwdoek want het kan erg warm zijn in de tuin.” Ellie: “Daarnaast denken we na over hoe de tuin zo breed mogelijk mensen in Kempenhaeghe kan bereiken. Misschien liggen er wel meer mogelijkheden binnen onze organisatie of binnen het dorp. We leggen graag de verbinding want de tuin zet mensen echt in hun kracht. Al met al is het supergoed bevallen en kijken we al uit naar het nieuwe tuinseizoen.”
Wist-je-dat …
Naast deze moestuin is er nog een moestuin waarin Kempenhaeghe participeert. Die ligt in de wijk Kloostervelden in Sterksel. Vrijwilligers uit de buurt onderhouden daar hun eigen tuintje in een groter verband. En als het kan, helpen deelnemers van Kempenhaeghe.
Je plek bij de Plaetse….!
Echt totáál andere wereldjes, inhoud of activiteit zijn het, maar ik kwam vandaag toch tot een vergelijking waar ik me wel in kon vinden: het opgezette gemeenschapshuis in Asten en de sociale werkplek van Kempenhaeghe De Plaetse. De overeenkomst voor mij is dat ik sinds de start van het gemeenschapshuis daar dagelijks de kranten lees en dat heeft een voorspelbaar gevolg. Ik ben sindsdien véél meer op de hoogte van de dingen die er allemaal spelen in Nederland, de media beheersen en de gesprekken inhoud geven. En dat is een fijn gevoel… inhoudelijk een meer onderbouwde bijdrage kunnen leveren aan gesprekken door de dag heen.
De overeenkomst met de Plaetse is, dat ook wat betreft mijn mening/ oordeel hierover, ik me baseerde op een beperkte kennis van zaken. Die vloeide voort uit enkele bezoeken in het verleden, waar ik me niks meer van herinner. En de vliegensvlugge bezoekjes met de bus om medebewoners op te halen. Dan bleef ik in het busje zitten en waren het de snelle, korte indrukken van de dingen die ik buitenshuis zag die mijn beeld vormden.
En dan is een bezoek met de mogelijkheid om medewerkers en bewoners te spreken nooit verkeerd! Zo bleek ook vandaag, de dag waarop ik met wijkcoach Simone Kuilder op de Plaetse de mogelijkheid had om rond te kijken en vragen te stellen over hoe het allemaal werkte daar. Bezien vanuit meerdere oogpunten, bewoner en begeleider. En dan ontstaat het beeld van een heel rustige werkomgeving, waarin bewoners zeer creatief bezig zijn, met bijvoorbeeld hout waarbij heel knap allerlei voorwerpen ontstaan, zoals een kapstok en een bankje.
Bijzonder daarbij is dat alle dingen die tot stand komen, in de meeste gevallen, meerdere werkzaamheden inhouden. En de onderlinge samenwerking die dit vraagt opvallend soepel verloopt! Iedere bewoner die betrokken is weet wat hem/haar te doen staat en wanneer het project overgedragen kan/moet worden.
De verschillende taken zijn een gevolg van de inschatting van begeleiding; wat het beste past bij de betreffende bewoner. En uiteraard de inbreng van hem/haar zelf bij het aangeven wat graag aan werk gedaan wordt.
Ook niet echt vanzelfsprekend, maar des te mooier, was de samenwerking die de Plaetse door de jaren heen heeft laten ontstaan met andere organisaties en/of individuen, het aanzienlijk groot aantal vrijwilligers die het aan zich heeft weten te binden en de vele werkzaamheden die ook buiten mogelijk zijn! Als voorbeeld is te noemen de moestuin waar bewoners graag aan de arbeid zijn.
Al met al een bijzonder leuk bezoek aan de Plaetse, dat mijn blik duidelijk verrijkte, heel positief beïnvloedde en duidelijk maakte dat bewoners zonder meer op hun plek zijn bij de Plaetse!
Roland woont in een buitenhuis van Kempenhaeghe en is ervaringsdeskundige bij BuroMEGA
Wonen op Kempenhaeghe 2022
Welkom hier! Met vriendelijkheid
Zeer kundig word je begeleidt
Men ziet niet alleen wie je bent
Maar ook wat, je raakt bekend.
Jammer is…
Groot verloop onder het personeel
Steeds weer een ander, vraagt wel veel
Maar hun onderling overleg?
Heel verwarrend voor ons zeg!
Ineens een andere mening
Geeft irritatie en wrijving
De begeleiding is vaak te druk
Daarop loopt het wel eens stuk
Hier mogen wonen. Was mijn wens.
Geweldig! Contact van mens tot mens.
Zorg als het nodig is en contact.
Niemand die ons dit afpakt.
Mirthe
Ervaringsdeskundige BuroMEGA
Op de koffie in Oosterhout
In Oosterhout wonen negen cliënten met epilepsie zo zelfstandig mogelijk. Ieder in een eigen appartement binnen de zorgwoning De Hoefakker. Ze maken voor vrijetijdsbesteding zo veel als mogelijk gebruik van de bestaande voorzieningen en netwerken binnen de eigen gemeente.
“De bewoners trekken er zoveel als mogelijk zelfstandig op uit”, vertelt clustermanager Debbie Vliegenberg. “Een bewoner gaat bijvoorbeeld naar het repair café, een ander gaat aan het werk bij !GO, de sociale werkplaats van Oosterhout en een ander haalt alvast brood bij de bakker. En in de avond is er het buurthuis met een dart- en biljartvereniging of iets als een kookactiviteit.”
Samenwerken
“Voor corona waren er ook enkele activiteiten, zoals het koken, die plaatsvonden in samenwerking met Stichting Prisma. Helaas is dat door corona stil komen te liggen en heeft dat nog geen doorstart gekregen. Voor de andere activiteiten leggen we graag de contacten met alles wat Oosterhout al te bieden heeft. We zoeken bewust naar die bestaande activiteiten zodat bewoners ook snel opgenomen worden in het bestaande netwerk en hier echt mee kunnen doen.”
Een goede buur …
“Wat we hoog in het vaandel hebben staan, is er voor en met elkaar zijn”, zegt Debbie. “We bieden dagbesteding ook intern aan waarin we rekening houden met de individuele zorgvraag van de bewoners. Participatie begint niet enkel buiten de deur of is niet alleen iets van ver weg. Het motto dat hier leeft is ‘beter een goede buur dan een verre vriend’. Dus bewoners gaan hier ook heel regelmatig bij elkaar op de koffie”, sluit Debbie af met een lach.
Bewegen met elkaar
Bewegen is gezond. In Kloostervelden vonden in 2022 weer veel sportieve activiteiten plaats. Zoals de Koningsspelen of de sport- en spelmiddag. Bewoners, kinderen uit de buurt en medewerkers laten zich daarbij van hun meest fitte kant zien.
Winkel Familieparticipatie opent in 2023
Een winkel waar je niet fysiek naar binnen kunt en waar je geen echte producten kunt verkrijgen. Maar wel een winkel die kennis en inzicht levert. Binnen het Afas-domein Leren en Ontwikkelen werd in 2022 een digitale plaats ingericht waar medewerkers kennis over werken met familieparticipatie op kunnen doen. In een breed aanbod zoals dat ook in een winkel te vinden is. In 2023 gaat deze winkel live, of beter gezegd … open.
Hoe ondersteun je zorgprofessionals optimaal voor de best mogelijke aansluiting bij de cliënt en zijn of haar ouders/vertegenwoordigers? Hoe werk je in de driehoek? En wat is eigenlijk driehoekskunde? Literatuur, trainingen, cursussen en andere informatie geven antwoord op dat soort vragen en meer. De producten zijn afkomstig uit externe maar ook interne bronnen. Collega’s met veel ervaring zijn bijvoorbeeld te raadplegen als trainers in het werken binnen de driehoek.
Online benaderbaar
Het aanbod werd bij elkaar gebracht door de werkgroep Familiebeleid. Daarbij ondersteund door Leren en Ontwikkelen. Via de intranetomgeving van Kempenhaeghe is de winkel 24/7 door medewerkers te benaderen. De werkgroep: “Visueel wordt de winkel nog niet heel aantrekkelijk maar dat hopen we in 2023 te verbeteren. Mogelijk met de komst van een nieuw intranet. Voor nu zijn we erg trots op het aanbod en we hopen dat medewerkers straks goed de weg naar de virtuele winkel weten te vinden. De winkel maakt namelijk ook deel uit van onze inzet op toekomstbestendige zorg binnen kanslijn 5.”
Cliëntenraad en participatie
De betrokkenheid van de cliëntenraad is groeiend, de cliëntenraad voelt zich voldoende betrokken bij activiteiten. Leden van de cliëntenraad nemen deel aan verschillende werkgroepen, zoals de werkgroep familiebeleid en werkgroep vrije tijd. En heeft een familiebijeenkomst (mede) georganiseerd. De cliëntenraad bracht in 2021 een nieuwe brochure uit die aan alle (vertegenwoordigers) van cliënten is toegestuurd. Daarin worden cliënten uitgenodigd hun stem te laten horen.
Gelegenheid tot participatie
De cliëntenraad vindt zijn gelegenheid tot participatie groot. Op dit moment is er te weinig menskracht om alle kansen op participatie te pakken. De cliëntenraad heeft behoefte aan nieuwe leden, zodat deelname aan alle projecten gewaarborgd wordt.
Betrokkenheid en participatie achterban
Het betrekken van de achterban gaat nog wat moeizaam. Op dit moment zijn contacten veelal ad hoc. Een achterbanbijeenkomst in elke woning ziet de cliëntenraad als beste mogelijkheid om met de achterban in gesprek te zijn. Dit wordt in enkele woningen structureel opgepakt, maar het is een wens van de cliëntenraad dat dit in alle woningen plaatsvindt.
Participatie van cliënten in netwerken
De cliëntenraad ziet het als een positieve ontwikkeling dat bewoner Roland is benoemd als lid van de cliëntenraad. Ook de participatie van cliënten in BuroMEGA (Mijn Ervaring Geeft Antwoord) ziet de cliëntenraad als veelbelovend.
In het hart van Someren en Asten
Het ontmoetingscafé
Bewoners van verschillende zorgorganisaties zoals ORO en Kempenhaeghe ontmoeten elkaar eens per maand in een echt café in het hart van Someren. Daarbij ondersteund door vrijwilligers.
De marktkraam
Bewoners en medewerkers van Kempenhaeghe stonden met elkaar achter een marktkraampje tijdens de Kennedymars. Hier werden flyers uitgedeeld waarin dorpsgenoten werden uitgenodigd voor een kopje koffie op de Kempenhaeghe-locatie Dr. Eijnattenlaan. Daarnaast vonden er de artikelen van Kempenhaeghe-dagbestedingslocaties als De Kooksterren, de boerderij, Werk aan de Winkel en De Plaetse gretig aftrek.
Bloemetjes buiten
Mede mogelijk gemaakt door Wijnen Perkplanten werden in de lente de bloemetjes buiten gezet. Een kleinschalig evenement waarop de balkons en tuinen van de locatie Dr. Eijnattenlaan voorjaarsklaar werden gemaakt. Daarbij geholpen door familieleden van bewoners en vrijwilligers.
Kaartenactie naar de buren
Via een kaartje vroeg de locatie Dr. Eijnattenlaan om vrijwilligers. Want bewoners van de buurt kennen bewoners in de buurt. En dus komen ze nu bij elkaar op de koffie of maken ze samen een rondje met de hond.
Samen aan de wandel
Bewoners van Kempenhaeghe nemen deel aan de wandelclub van ORO. Samen maken ze elke week een fijn rondje door de mooie omgeving van Someren.
Hobby’s in de Soos
In Soos Den Dissel van vrijwillgersorganisatie KansPlus Asten-Someren-Deurne kunnen deelnemers van Kempenhaeghe uit Someren en Asten terecht voor het uitoefenen van hun hobby’s. Hier kunnen deelnemers bijvoorbeeld eigen werkstukken maken. Maar de Soos is ook open op zondagmiddagen voor het luisteren naar muziek, buurten met elkaar, een spelletje, een dansje of er gewoon even gezellig tussenuit. De Soos wordt mogelijk gemaakt door KansPlus Asten, Someren, Deurne, het belangennetwerk voor mensen met een verstandelijke handicap.
Uitdagingen voor Kempenhaeghe
Het is een streven om deze mooie verbindingen te onderhouden en waar mogelijk uit te breiden, dit vraagt continue aandacht en een open blik.
Verfplantentuin verbindt in kleur
In de wijk Kloostervelden ontstond naast de kapel van klooster Providentia dit jaar een bijna complete verfplantentuin. De tuin herbergt maar liefst meer dan vijftig verschillende planten die gebruikt kunnen worden voor het maken van natuurlijke verfstoffen. Planten met illustere namen als ‘valse indigo’ en ‘karmozijnbes’ staan er gebroederlijk naast meer bekendere soorten als ‘rode ui’ en St. Janskruid. De bloemen, stelen of wortels kunnen afhankelijk van de soort gebruikt worden voor het maken van natuurlijke verfstoffen.
De drijvende krachten achter de verfplantentuin zijn Mariet Kooij, Karin Waag, haar partner René en wijkcoach Simone Kuilder. Simone: “Mariet Kooij heeft voor de tuin samen met Peter Geurts van de tuindienst van Kempenhaeghe een prachtige basis gelegd. Er is goed nagedacht over de inrichting en welke planten erin thuishoren.”
Rijk aan kleuren
Simone: “Er staan veel verschillende planten die elk op hun eigen manier kleur kunnen geven. Met de verschillende technieken hoe de kleurstoffen uit de planten gewonnen kunnen worden houdt vooral Karin Waag zich met haar partner René bezig. We hebben inmiddels meerdere bijeenkomsten gehad waaronder twee workshops.
Waar je bij de ene plant de kleur uit de plant moet koken, is het bij andere planten zaak om de kleurstof letterlijk uit de plant te hameren.Heel interessant om te zien hoe je zelf met de schillen van gele en rode uien aan houten kralen een hele mooie diepe kleur kan geven.”
Toepasbaar
Esther, activiteitenbegeleider Kempro waar deelnemers als kunstenaar of ambachtsman werken: “Wij zijn op zoek naar een goede groene kleurstof voor het maken van ons handgeschept papier zodat we dat altijd op voorraad kunnen hebben. Als we dat pigment zelf hebben, kunnen we daar heel veel papier mee maken. Daarnaast zou het ook heel interessant kunnen zijn om ooit echt Kloostervelden-papier, dus direct van de pulp van de planten te maken.” Simone: “Naast Kempro denken dagbesteding De Plaetse en Werk aan de Winkel mee over de toepassing van de natuurlijke kleurstoffen. Voor Werk aan de Winkel kunnen we de houten kralen van een natuurlijke kleur voorzien. En samen met De Plaetse is er door Karin en René onder meer gekeken naar het kleuren van bolletjes wol en zelfs naar het maken van palletjes met een eigen waterverf. De verfplantentuin is wat dat betreft echt een verbindend en steeds verrassend initiatief. Ik ben benieuwd naar welke kleuren we volgend jaar nog meer zullen zien.”
