Ontwikkelingen 2022 in epilepsiewoonzorg
Woonzorg focust op participatie en borging van verbindingen
Hoe kunnen we de zorg continueren met zoveel uitval van medewerkers? Dat was de kritische vraag waarmee directeur Antwan van Ooijen van het Centrum voor Epilepsiewoonzorg Kempenhaeghe in het eerste kwartaal van 2022 werd geconfronteerd.
Het venijn zit in de staart en dat was ook het geval bij de laatste stuiptrekkingen van corona. Antwan: “Begin 2022 bracht de versoepeling van de coronaregels met zich mee dat veel medewerkers coronapositief waren. Om de zorg voor de cliënten te waarborgen werden de stappen in ons noodplan actueler dan ooit. Gelukkig is de zorg nooit in gevaar gekomen en hebben we het gered.”
Stabiliseren
Na dat kritische eerste kwartaal begon de situatie zich te stabiliseren. Toch werd de krapte op de arbeidsmarkt ook voor het Centrum voor Epilepsiewoonzorg een steeds groter knelpunt, hoewel minder dan bij andere zorginstellingen. “We zijn op verschillende manieren gaan kijken naar oplossingen voor het tekort aan medewerkers. Bijvoorbeeld door actiever na te denken over de inzet van technologische innovaties om medewerkers te ontlasten en de zorgvraag te beantwoorden. Maar ook door meer verbinding maken met ervaringsdeskundigheid van cliënten zelf en hun netwerk zoals familie en mantelzorgers.”
Verbinding
Toen Antwan begon als directeur bij het centrum, zag hij die behoefte aan meer verbinding, maar ook dat de structuur hiervoor ontbrak. “In 2022 zijn we het werken met aandachtsgebieden en kort cyclisch werken gaan doorontwikkelen. Dit resulteerde in een enorme groei in het nemen van eigenaarschap, prioriteiten stellen en daadwerkelijk borgen van de ontwikkelingen.
Dat levert mooie verbindingen op, buiten en binnen de organisatie. Een goed voorbeeld daarvan is dat teams ondanks corona op een
laagdrempelige manier de voorbereidingen voor de Qualicor-accreditatie hebben ingezet. Of het Zorgservicebureau, waar een verbeteringsslag is ingezet met het project zorgoptimalisatie.”
Door deze ontwikkelingen is binnen de epilepsiewoonzorg van Kempenhaeghe een groter lerend vermogen ontstaan vertelt Antwan die ontzettend trots is op alle medewerkers die dag in dag uit klaarstaan voor de in Kempenhaeghe woonachtige cliënten en zorg verlenen vanuit hun hart. Antwan: “De cliënt staat centraal, maar de medewerkers staan direct naast hen. Ik gun onze medewerkers dat ze ook voor zichzelf zorgen. Want alleen als je goed voor jezelf zorgt, kun je er voor een ander zijn.”
“Je doet het in het belang van andere mensen, je wordt gezien, en daar zijn we trots op! Als ervaringsdeskundige laten we bijvoorbeeld nieuwe cliënten zien hoe het is om in de wijk te wonen. En vertellen we hoe het is om ’s nachts continue bewaking te hebben zodat je met een gerust hart kunt gaan slapen.”
Ervaringsdeskundige Mirthe Carprieaux
Inzet van ervaringsdeskundigen
Vragen over epilepsie? BuroMEGA helpt!
Ervaringsdeskundigheid is een kennisbron die in 2022 in het Centrum voor Epilepsiewoonzorg steeds meer werd benut. De medewerkers van BuroMEGA (Mijn Ervaring Geeft Antwoord) - ervaringsdeskundigen en ambassadeurs op het gebied van epilepsie en eventueel bijkomende problematiek - zetten hun ervaringskennis in om de zorg en ondersteuning te verbeteren en de positie van ervaringsdeskundigheid binnen het centrum te versterken.
Terwijl zorgmedewerkers kennis inbrengen die is gebaseerd op de theorie, biedt ervaringskennis een heel ander perspectief. Daardoor kan dit heel goed aansluiten op wat bewoners nodig hebben. Inzetten van het perspectief van bewoners past in de visie van Kempenhaeghe over inclusief leven en diversiteit.
De ervaringsdeskundigen van BuroMEGA staan klaar om vragen te beantwoorden van andere cliënten, hun naasten, medewerkers en mensen van buiten. Bijvoorbeeld over hoe het is om in Kempenhaeghe te wonen. Of, tijdens scholing van nieuwe medewerkers, hoe het is om epilepsie te hebben. Ook kunnen ze als gastspreker buiten Kempenhaeghe worden ingezet. Ook zijn ze als gastspreker buiten Kempenhaeghe inzetbaar.
Eigen regie
Waarom is het belangrijk dat ervaringsdeskundigen hun kennis delen? Volgens een van de ervaringsdeskundigen wordt er soms te snel voor haar bepaald wat ze wel of niet zou kunnen. “Als ervaringsdeskundige kun je mensen helpen mondiger te worden en eigen regie te pakken. Zo dient mijn eigen epilepsie een doel en kan ik er een positieve draai aan geven.”
Waardevol
De ervaringsdeskundigen en ambassadeurs vinden het belangrijk dat zij betrokken worden bij scholing van medewerkers, bij innovatie en bij het zoeken naar antwoorden op vragen die leven. Zo bieden zij extra perspectief op de professionele zorg die Kempenhaeghe levert. En misschien nog wel belangrijker: het sterkt hen in het gevoel dat zij een waardevolle bijdrage leveren.
Toegroeien naar volwassenheid; ouders denken mee
Dankzij de ouders ging het balletje rollen. Sinds 2022 is er een plek in Kempenhaeghe waar jongeren die in Kempenhaeghe wonen gezamenlijk naar volwassenheid toegroeien: Den Vinckert 2.
Op weg naar volwassenheid maken kinderen verschillende ontwikkelingsfases door. De stap van een kindergroep naar een groep voor volwassenen is soms (te) groot. “We merkten dat ouders van onze jongeren zich zorgen maken over de toekomst van hun kind. Er vinden veranderingen plaats op het gebied van gedrag, seksualiteit. Daarom hebben we een plek gecreëerd die past bij hun levensfase. Want jongeren hebben andere behoeften dan kinderen, maar andere doelstellingen dan volwassenen”, aldus regiebehandelaar Juul Scharroo en regieverpleegkundige Geert Wouters, die beiden bij het project waren betrokken.
Nieuwe visie
De ideeën waren er al enkele jaren, onder meer via gezamenlijke gesprekken tussen ouders en medewerkers over de ‘droom’ van een jongerengroep. Het project is 2022 volledig voorbereid en begin 2023 gestart. Den Vinckert 2 biedt een thuis aan acht tieners in de leeftijd van 14 tot 16 jaar die nu een plek hebben die past bij hun leeftijd en ontwikkelingsfase.
Verrijken
“Bij het samenstellen van de nieuwe groep hebben we gekeken naar wat we de jongeren willen bieden. Daarbij houden we rekening met de puberteit, lichamelijke ontwikkeling en zelfredzaamheid”, vertelt Geert. “We hebben gestreefd naar een groep die zo goed mogelijk matcht. En de kans aangepakt om schoolgaande en niet-schoolgaande jongeren in één groep te plaatsen, zodat zij elkaars leefwereld kunnen verrijken.”
Gezinssituatie
Op de nieuwe groep werden de nodige aanpassingen gedaan om er een sfeervol thuis van te maken. De bewoners delen speelgoed en ervaren mooie ontwikkelings- en interactiemomenten. “Den Vinckert 2 is een afdeling met rust en een goede sfeer. Op een heel natuurlijke manier is een gezinssituatie ontstaan. Ze kunnen hier toegroeien naar volwassenheid. En als ze klaar zijn om door te stromen, zijn ze goed voorbereid. Zo staat de cliënt altijd centraal”, aldus Juul.
Technologie in de zorg: een match made in heaven
Maatschappelijke ontwikkelingen en krapte op de arbeidsmarkt zorgen ervoor dat technologie steeds meer wordt ingebed in de zorgomgeving. Het Centrum voor Epilepsiewoonzorg van Kempenhaeghe is daar geen uitzondering op. De inzet van technologie kan niet alleen het leven van de cliënt verrijken, maar ook het werk van medewerkers verlichten.
Maar … mensen in de zorg kiezen niet per se voor technologie, constateren clustermanagers en aandachtsfunctionarissen innovatie Jelle van der Haring en Gerard van Cranenbroek. En daar schuurt het. “Om nu de interesse te stimuleren en medewerkers te motiveren een actieve bijdrage te leveren aan het zoeken naar en vinden van innovatieve technologische oplossingen, is er de opleiding Associate degree Zorg en Technologie aan de Fontys Hogeschool in Eindhoven.” In september 2022 begon de eerste verpleegkundige van Kempenhaeghe aan deze tweejarige opleiding.
Oplossingen
De opleiding Zorg en Technologie geeft studenten de basis om te kunnen bijdragen aan innovatie van zorgtechnologie. Studenten leren onderzoek te doen naar de best passende oplossing voor de problemen waar zij op de werkvloer tegenaan lopen. Daarbij wordt gekeken naar gebruiksvriendelijkheid, kosten en implementatie.
Een concreet voorbeeld is de smart epilepsiehelm. Mensen met epilepsie dragen vaak een helm in verband met valgevaar. Het onderzoek richt zich op het meten van de impact van de val door middel van sensoren in de helm. Gerard: “Als de impact van de val niet groot is, hoeft de cliënt niet naar het ziekenhuis om hersenletsel uit te sluiten. Dat is prettig voor de cliënt omdat het onnodige stress vermijdt, en geeft de medewerker extra tijd die hij aan andere dingen kan besteden.”
Brug slaan
Als werkveldpartner van Fontys Hogeschool is het Centrum voor Epilepsiewoonzorg nauw betrokken bij het scholingsplan. Jelle: “Wij leveren belangrijke input over het werkveld aan deze nieuwe opleiding. We onderstrepen het belang ervan en streven ernaar dat op termijn een medewerker uit ieder cluster deze opleiding heeft afgerond. Zo hopen we de brug te slaan tussen zorg en technologie.”
