Wet zorg en dwang (Wzd)
De Wzd is er in het belang van cliënten. Onvrijwillige zorg, zorg waar de cliënt of diens vertegenwoordiger niet mee instemt, mag in principe niet worden toegepast. Tenzij er sprake is van een ernstig nadeel. Dan is het belangrijk dat de onvrijwillige zorg zo kort mogelijk duurt, zo licht mogelijk is, en alleen gegeven wordt als het echt nodig is. Goede zorg en veilige vrijheid voor iedereen, daar draait het om.
Om aan dit uitgangspunt zo goed mogelijk invulling te geven heeft de commissie Wzd binnen Kempenhaeghe in 2023 definitief vorm gekregen. De commissie is multidisciplinair samengesteld met vertegenwoordigers vanuit het Centrum voor Epilepsiewoonzorg (care) en de cure. Qua functies zijn onder andere gedragskundigen, Wzd-experts, Wzd-functionarissen, en proceseigenaar HiX betrokken. In 2023 is ook de geestelijk verzorger toegevoegd aan de commissie, om ook de ethische component van de Wzd te bewaken.
Naast deelname aan de commissie-Wzd besteden de Wzd-functionarissen veel aandacht aan het toetsen van de Wzd-plannen. De Wzd-functionaris toetst of de onvrijwillige zorg terecht is en of de maatregelen niet te zwaar zijn. Pas na hun akkoord kunnen de zorgverleners de onvrijwillige zorg aan een cliënt geven. Het is een prettige bijkomstigheid dat één van de Wzd-functionarissen echt onafhankelijk kan kijken omdat deze werkzaam is binnen de cure.
Clientvertrouwenspersoon (CVP)
Ivonne Berkers is als onafhankelijk cliëntvertrouwenspersoon Wzd aan Kempenhaeghe verbonden. Met als doel ondersteunen en informatie geven bij vragen die er ontstaan rondom onvrijwillige zorg. Daarnaast kan zij ondersteuning bieden bij problemen rond het verblijf en in het doorlopen van de klachtenprocedure. Ivonne heeft in 2023 aan 20 locaties van Kempenhaeghe een bezoek gebracht. Een uitgebreide kennismaking en rondleiding hebben een goed zicht gegeven op de doelgroep en de woonlocaties van Kempenhaeghe. Hierbij is de verscheidenheid van de bewoners en de daarbij behorende omgeving helder overgekomen. En nog belangrijker, Ivonne geeft aan: “Op alle locaties van Kempenhaeghe die ik heb bezocht, heb ik mij zeer welkom gevoeld, er is een open cultuur.”
Registratie in het elektronisch patiëntendossier (EPD)
Zoals bekend is de tijdsdruk die ligt op de registratie van de maatregelen van de Wzd groot. Om de tijdbelasting te beperken pleit Kempenhaeghe er bij de EPD-leverancier voor om de werkwijze zoveel mogelijk stabiel te houden. Zodat medewerkers met zo min mogelijk wijzigingen te maken krijgen en gewend en vaardig raken in de wijze van registreren. In 2024 komen hier mogelijk kleine veranderingen in. Dit hangt samen met de afspraken die landelijk gemaakt zijn in de bestuurlijke afspraken Wzd.
2022 en 2023 aandacht voor de afbouw van ‘off label’ medicatie
In 2022 en 2023 zijn de artsen voor verstandelijk gehandicapten meer betrokken geweest bij de inzet van onvrijwillige zorg. Dit is op beeldvorming verfrissend geweest. Hun actieve betrokkenheid, met name bij psychofarmaca, heeft ook geleid tot (gehele) afbouw van *psychofarmaca ‘off label’ Bij psychofarmaca is het voor de Wzd van belang of het wordt voorgeschreven volgens de daarvoor geldende richtlijn. Wordt deze medicatie voorgeschreven aan een wilsonbekwame cliënt en wordt daarbij afgeweken van de van toepassing zijnde richtlijn, dan moet het stappenplan Wzd worden gevolgd.
In de cijfers is de actieve inzet op vermindering psychofarmaca nog niet terug te zien. We zien wel een kleine daling in het aantal unieke cliënten wat ‘off label’ psychofarmaca krijgt (van 26 cliënten in 2022 naar 22 cliënten eind 2023), Mogelijke verklaringen hiervoor is, dat er soms wel een aantal medicamenten is afgebouwd, maar dat het niet lukt om helemaal af te bouwen. De zoektocht naar ‘kan het minder of anders’ stopt nooit.
Speerpunt 2024
Speerpunt Wzd voor 2024: “Een deur kan op veel manieren open”, over onvrijwillige insluiting. Samen met de cliëntenraad is besproken aan welk thema er in 2024 aandacht besteed moet worden. Vanuit de cijfers die in 2023 aan de cliëntenraad zijn gepresenteerd valt op dat het insluiten op de eigen kamer regelmatig plaatsvindt. Zie ook onderstaande tabel In deze tabel zijn de jaarcijfers 2023 van de Wzd-maatregelen met dwang weergegeven. In 2024 zijn er een aantal activiteiten gepland rondom dit speerpunt Denk aan verdieping van de cijfermatige analyse, kennisdelen via KICK (intranet). Daarnaast organiseert de commissie Ethiek morele beraden met teams rond dit thema. Verder vraagt de cliëntenraad zich af, of er een relatie is tussen personeelstekorten en de toepassing van Wzd-maatregelen. Ook hiervan wordt in 2024 een analyse gemaakt.